Thành Giêrusalem (AFP or licensors)
TIẾNG NÓI CỦA CÁC GIÁO HOÀNG VỀ GIÊRUSALEM VÀ THÁNH ĐỊA
Vatican
News
Vatican News (07.11.2023) – Từ năm 1948, khi
Israel lập quốc, cho đến nay, các Giáo hoàng luôn khẳng định quan điểm của Tòa
Thánh về tính chất đặc biệt của thành Giêrusalem, cũng như khẳng định giải pháp
hai Nhà nước như là con đường duy nhất để tiến tới sự chung sống hòa bình của
Israel và Palestine.
Từ một tháng qua,
Thánh Địa trở thành điểm nóng được báo chí thế giới không ngừng đưa tin sau cuộc
tấn công bất ngờ vào ngày 7/10/2023 của quân Hồi giáo Hamas ở Gaza vào các làng
của người Do Thái sống quanh Dải Gaza, lấy đi sinh mạng của hơn 1.000 người và
bắt cóc khoảng 250 người. Sau đó là phản ứng trả đũa của Israel, với những cuộc
dội bom vào Dải Gaza, tính đến nay đã khiến cho khoảng 11.000 người chết, trong
đó khoảng một nửa là trẻ em. Dải Gaza do Hamas kiểm soát đang rơi vào cuộc khủng
hoảng nhân đạo nghiêm trọng khi bị Israel phong tỏa, cắt nguồn điện nước, lương
thực, vật tư y tế, nhiên liệu, viễn thông, vv. Quan chức Liên Hiệp Quốc gọi
Gaza là “địa ngục trần gian, nghĩa địa của hàng ngàn trẻ em”.
Các lãnh đạo các nước
kêu gọi hai bên ngừng bắn, đàm phán để tránh gây thương vong cho dân thường.
Tuy nhiên phía Israel nói rõ rằng họ không có ý định ngừng bắn vào lúc này. Thủ
tướng Benjamin Netanyahu tái tuyên bố sẽ không chấp nhận ngừng bắn cho đến khi
Hamas trả tự do cho tất cả con tin.
Giải pháp hai Nhà nước và quy chế đặc biệt cho
Giêrusalem
Từ khi cuộc xung đột
bùng nổ, Tòa Thánh, đặc biệt là Đức Thánh Cha Phanxicô đã không ngừng kêu gọi
ngừng bắn, kêu gọi hai bên ngồi vào bàn đối thoại để tìm ra giải pháp hòa bình
trong công lý. Tòa Thánh luôn khẳng định giải pháp hai Nhà nước
(Israel-Palestine) vẫn mang lại hy vọng cho một nền hòa bình dựa trên công lý
và tôn trọng những nguyện vọng chính đáng của cả hai bên, và là con đường duy
nhất để chấm dứt chu kỳ bạo lực lâu dài tại Thánh Địa.
Trong cuộc phỏng vấn mới
đây của đài truyền hình TG1 của Ý, Đức Thánh Cha Phanxicô đã nhắc lại rằng người
Israel và người Palestine là hai dân tộc phải chung sống với nhau, với giải
pháp sáng suốt hai dân tộc hai Nhà nước và một quy chế đặc biệt cho Giêrusalem.
Qua đó, một lần nữa Đức Thánh Cha tái khẳng định lập trường của Vatican về
Thánh Địa từ khi Israel lập quốc vào năm 1948, dưới thời Đức Giáo hoàng Piô
XII.
Đức Piô XII: đặc tính quốc tế của Thành
Thánh Giêrusalem
Trong thông điệp In
multiplicibus curis, ban hành năm 1948, Đức Piô XII đã nhắc lại đặc tính quốc
tế của Thành Thánh Giêrusalem: “Chúng tôi hoàn toàn tin tưởng rằng những lời cầu
xin và những khát vọng này, dấu hiệu cho thấy giá trị mà phần lớn gia đình nhân
loại gắn liền với những nơi thánh, sẽ củng cố các diễn đàn, trong đó thảo luận
về các vấn đề hòa bình, thuyết phục về cơ hội trao cho Giêrusalem và vùng phụ cận,
nơi có rất nhiều hồi ức quý giá về cuộc đời và cái chết của Đấng Cứu Thế, một đặc
tính quốc tế mà trong hoàn cảnh hiện tại dường như đảm bảo tốt hơn cho việc bảo
vệ các nơi thánh. Tương tự như vậy, sẽ cần phải được bảo vệ bằng những đảm bảo
quốc tế cả về quyền tự do tiếp cận các nơi thánh nằm rải rác trên khắp
Palestine, cũng như quyền tự do thờ phượng và tôn trọng các phong tục và truyền
thống tôn giáo”.
Năm sau đó - năm 1949
- trong thông điệp Redemptoris nostris - Đức Piô XII một lần nữa
yêu cầu mọi người “hành động bằng mọi cách thế hợp pháp, để các nhà cầm quyền
và tất cả những người chịu trách nhiệm quyết định một vấn đề quan trọng như vậy
được thuyết phục trao cho thành thánh và các khu vực xung quanh nó một tình trạng
pháp lý thuận lợi, nơi mà sự ổn định của nó, trong hoàn cảnh hiện tại, chỉ có
thể được bảo đảm bằng sự hiểu biết chung của các quốc gia yêu chuộng hòa bình
và tôn trọng quyền của người khác. Nhưng cũng cần phải bảo vệ tất cả các nơi
thánh, không chỉ ở Giêrusalem và vùng lân cận mà còn ở các thành phố và làng mạc
khác của Palestine”.
Đức Phaolô VI: Giêrusalem là thành phố
mở và bất khả xâm phạm
Sau đó, trước cuộc Chiến
tranh Sáu ngày vào năm 1967, Đức Phaolô VI đã viết một sứ điệp cho Tổng thư ký
Liên Hợp Quốc vào ngày 5/6 rằng: “Chúng tôi vô cùng đau buồn và quan ngại về những
diễn biến của các sự kiện ở Trung Đông và trong khi chúng tôi cầu nguyện để
lòng thương xót Chúa bảo vệ khu vực đó và thế giới khỏi đau khổ và hủy diệt,
chúng tôi yêu cầu quý vị nỗ lực hết sức để đảm bảo rằng Liên Hiệp Quốc có thể
ngăn chặn xung đột. Chúng tôi nhân danh Kitô giáo bày tỏ niềm hy vọng mãnh liệt
rằng, trong trường hợp không may, điều chúng tôi tin tưởng chắc chắn sẽ không
bao giờ xảy ra, tình hình trở nên tồi tệ hơn, Giêrusalem có thể, do tính chất
thiêng liêng và thánh thiện đặc biệt của nó, được tuyên bố là một thành phố mở
và bất khả xâm phạm”.
Và hai ngày sau, trong
buổi tiếp kiến chung, ngài lặp lại lời kêu gọi “sự an toàn của các nơi thánh;
trên thực tế, mối quan tâm lớn đối với tất cả con cháu của dòng dõi thiêng
liêng của tổ phụ Ápraham, người Do Thái, người Hồi giáo, Kitô hữu, là
Giêrusalem được tuyên bố là một thành phố mở, và không có bất kỳ hoạt động quân
sự nào, vẫn thoát khỏi các hậu quả của chiến tranh vốn đã ảnh hưởng đến nó và
thậm chí còn dễ dàng đe dọa nó hơn. Chúng tôi đưa ra lời kêu gọi nhân danh tất
cả các Kitô giáo đang run sợ vì lý do này, thực sự, vì mục đích này, chúng tôi
đóng vai trò là người diễn giải của toàn thể thường dân bên cạnh các lãnh đạo của
các quốc gia đang xung đột và cho các nhà lãnh đạo quân sự của các quân đội chiến
đấu rằng: cầu mong Giêrusalem thoát khỏi chế độ chiến tranh, và cầu mong thành
thánh vẫn là nơi ẩn náu cho những người không có khả năng tự vệ và những người
bị thương, một biểu tượng của hy vọng và hòa bình cho tất cả mọi người”.
Đức Gioan Phaolô II: bảo tồn tính thánh
thiêng, độc đáo và không thể thay thế của thành
Năm 1984 với Tông
thư Redemptionis anno, Đức Gioan Phaolô II cũng quay trở lại vấn đề
Giêrusalem và Thánh Địa, nhắc lại đường lối của Tòa Thánh. “Các Giáo hoàng
Roma, đặc biệt là trong thế kỷ này, luôn lo lắng theo dõi các sự kiện đau
thương liên quan đến Giêrusalem trong nhiều thập kỷ và đã hết sức chú ý đến những
tuyên bố của các tổ chức quốc tế quan tâm đến Thành Thánh. Trong nhiều trường hợp,
Tòa Thánh đã mời gọi suy tư và kêu gọi tìm ra một giải pháp thích hợp cho vấn đề
phức tạp và tế nhị này. Tòa Thánh làm như vậy bởi vì Tòa Thánh quan tâm sâu sắc
đến hòa bình giữa các dân tộc, không kém gì các lý do thiêng liêng, lịch sử,
văn hóa mang đậm tính chất tôn giáo. Toàn thể nhân loại, trước hết là các dân tộc
và các quốc gia, những người có các anh em trong đức tin ở Giêrusalem, các Kitô
hữu, người Do Thái và người Hồi giáo, có lý do để cảm thấy tham gia và làm mọi
điều có thể để bảo tồn tính thánh thiêng, độc đáo và không thể thay thế của
thành phố này. Không chỉ các di tích hay các nơi thánh, mà toàn bộ
Giêrusalem lịch sử và sự tồn tại của các cộng đồng tôn giáo, tình cảnh của họ,
tương lai của họ không thể không là điều được mọi người quan tâm và chú ý. Trên
thực tế, cần phải tìm ra, với thiện chí và tầm nhìn xa, một cách thức cụ thể và
công bằng trong đó các lợi ích và nguyện vọng khác nhau được thể hiện một cách
hài hòa và ổn định và được bảo vệ một cách đầy đủ và hiệu quả bởi một quy chế đặc
biệt được quốc tế bảo đảm, để bên này hay bên kia không thể đưa quy chế trở lại
tình trạng phân biệt đối xử. Tôi cũng cảm thấy nhiệm vụ cấp bách, trước các cộng
đồng Kitô hữu, những người tuyên xưng đức tin vào một Thiên Chúa duy nhất và
cam kết bảo vệ các giá trị cơ bản của con người, phải nhắc lại rằng vấn đề
Giêrusalem là vấn đề nền tảng cho hòa bình chính đáng ở Trung Đông. Tôi tin rằng
căn tính tôn giáo của thành phố và đặc biệt là truyền thống chung về đức tin độc
thần có thể mở đường cho việc thúc đẩy sự hòa hợp giữa tất cả những người cảm
thấy Thành Thánh là của riêng họ”.
Vấn đề “hai dân tộc và hai quốc gia”
Đức Gioan Phaolô II
sau đó đã đề cập đến vấn đề “hai dân tộc và hai quốc gia”. Ngài viết: “Trong bối
cảnh này, điều tự nhiên là phải nhớ rằng trong khu vực, hai dân tộc, người
Israel và người Palestine, đã đối đầu nhau trong nhiều thập kỷ trong một sự đối
kháng dường như không thể giảm bớt được. Giáo Hội nhìn lên Chúa Kitô Cứu Thế và
nhìn thấy hình ảnh của Người nơi khuôn mặt của mỗi người, kêu gọi hòa bình và
hòa giải cho các dân tộc trên mảnh đất vốn là của Người. Đối với những người Do
Thái sống ở Nhà nước Israel và những người ở vùng đất đó lưu giữ những chứng
tích quý giá về lịch sử và đức tin của họ, chúng tôi phải kêu gọi sự an toàn được
mong muốn và sự yên bình đúng đắn vốn là đặc quyền của mọi quốc gia và điều kiện
sống và tiến bộ cho mỗi xã hội. Người dân Palestine, những người có nguồn gốc lịch
sử ở vùng đất đó và đã sống phân tán trong nhiều thập kỷ, có quyền tự nhiên,
theo công lý, tìm được một quê hương và có thể sống trong hòa bình và yên bình
với các dân tộc khác trong khu vực”.
Đức Biển Đức XVI: hai dân tộc có thể sống trong
hòa bình trên quê hương của họ
Khi thăm Israel vào
tháng 5/2009, Đức Biển Đức XVI, đã xác nhận lập trường của vị tiền nhiệm. Ngài
nói: “Trong thời gian ở Giêrusalem, tôi cũng sẽ hân hạnh được gặp gỡ nhiều nhà
lãnh đạo tôn giáo lỗi lạc của đất nước này. Một điểm chung của ba tôn giáo độc
thần lớn là sự tôn kính đặc biệt đối với Thành Thánh này. Tôi tha thiết hy vọng
rằng tất cả những người hành hương đến các nơi thánh sẽ có cơ hội đến các nơi
này một cách tự do và không bị hạn chế, tham dự các nghi lễ tôn giáo và thúc đẩy
việc bảo trì xứng đáng các cơ sở thờ phượng ở các nơi thánh. Mặc dù cái tên
Giêrusalem có nghĩa là ‘thành phố hòa bình’, nhưng rõ ràng là trong nhiều thập
kỷ hòa bình đã vuột khỏi tầm tay những cư dân của miền đất thánh này một cách
bi thảm. Thế giới đang hướng nhìn về người dân trong khu vực này khi họ đấu
tranh để đạt được một giải pháp công bằng và lâu dài cho những cuộc xung đột đã
gây ra quá nhiều đau khổ. Niềm hy vọng của vô số người nam nữ và trẻ em về một
tương lai an toàn và ổn định hơn phụ thuộc vào kết quả của các cuộc đàm phán
hòa bình giữa người Israel và người Palestine. Hợp với tất cả những người thiện
chí, tôi khẩn cầu những người có trách nhiệm khám phá mọi cách thế có thể để
tìm ra giải pháp công bằng cho những khó khăn to lớn, để cả hai dân tộc có thể
sống trong hòa bình trên quê hương của họ, bên trong các biên giới an toàn và
được quốc tế công nhận”.
Nguồn:
vaticannews.va/vi
Nguồn: Hội Đồng Giám Mục Việt Nam - hdgmvietnam.com
