05 tháng Ba
Thứ tư Lễ tro
Ngay từ đầu thế kỷ thứ 2, các Kitô hữu đã bắt đầu chuẩn bị cho lễ Phục sinh bằng hai ngày ăn chay và sám hối. Sau đó, thực hành này được áp dụng cho toàn bộ Tuần thánh. Đến năm 325, Công đồng Nicea đã chứng thực việc chuẩn bị kéo dài 40 ngày cho lễ Phục sinh, theo gương của Chúa Giêsu, Đấng đã trải qua 40 ngày trong sa mạc - chưa kể đến những khoảng thời gian mang ý nghĩa đặc biệt kéo dài 40 ngày hoặc 40 năm khác như: trận đại hồng thủy kéo dài 40 ngày 40 đêm, 40 năm dân Israel trong sa mạc, hay 40 ngày ông Môsê ăn chay trên núi Sinai, hoặc Ngôn sứ Êlia trên núi Horeb.
Ban đầu, Mùa Chay bắt đầu vào sáu Chúa nhật trước lễ Phục sinh. Nhưng do các ngày Chúa nhật không phải là ngày ăn chay, từ thế kỷ thứ 5, Thứ năm Tuần thánh và Thứ sáu Tuần thánh được tách ra khỏi Tam nhật Vượt qua và được tính vào số bốn mươi ngày của Mùa Chay. Sau đó, người ta quyết định dời ngày bắt đầu Mùa Chay sớm hơn bốn ngày. Nhờ đó, Thứ tư Lễ tro được ấn định là ngày khởi đầu của Mùa Chay và là thời gian sám hối công khai dành cho những người phạm tội nghiêm trọng (bội giáo, giết người, ngoại tình). Mặc y phục sám hối và được rắc tro lên đầu, các hối nhân này đi khắp các thành phố, như một lời nhắc nhớ về những kẻ đã 'bị trục xuất khỏi địa đàng'. Đến cuối thế kỷ 11, việc thực hành sám hối công khai bắt đầu giảm dần và nhường chỗ cho việc xức tro trên đầu các tín hữu. Vào thế kỷ 12, việc lấy tro từ các cành ôliu (hoặc cọ) đã được dùng trong năm trước trở thành một thông lệ phổ biến.
Đức Giêsu nói với các môn đệ: “Khi làm việc lành phúc đức, anh em phải coi chừng, chớ có phô trương cho thiên hạ thấy. Bằng không, anh em sẽ chẳng được Cha của anh em, Đấng ngự trên trời, ban thưởng. Vậy khi bố thí, đừng có khua chiêng đánh trống, như bọn đạo đức giả thường biểu diễn trong hội đường và ngoài phố xá, cốt để người ta khen. Thầy bảo thật anh em, chúng đã được phần thưởng rồi. Còn anh, khi bố thí, đừng cho tay trái biết việc tay phải làm, để việc anh bố thí được kín đáo. Và Cha của anh, Đấng thấu suốt những gì kín đáo, sẽ trả lại cho anh. Và khi cầu nguyện, anh em đừng làm như bọn đạo đức giả: chúng thích đứng cầu nguyện trong các hội đường, hoặc ngoài các ngã ba ngã tư, cho người ta thấy. Thầy bảo thật anh em: chúng đã được phần thưởng rồi. Còn anh, khi cầu nguyện, hãy vào phòng, đóng cửa lại, và cầu nguyện cùng Cha của anh, Đấng hiện diện nơi kín đáo. Và Cha của anh, Đấng thấu suốt những gì kín đáo, sẽ trả lại cho anh. Rồi khi ăn chay, anh em chớ làm bộ rầu rĩ như bọn đạo đức giả: chúng làm cho ra vẻ thiểu não, để thiên hạ thấy là chúng ăn chay. Thầy bảo thật anh em, chúng đã được phần thưởng rồi. Còn anh, khi ăn chay, nên rửa mặt cho sạch, chải đầu cho thơm, để không ai thấy là anh ăn chay ngoại trừ Cha của anh, Đấng hiện diện nơi kín đáo. Và Cha của anh, Đấng thấu suốt những gì kín đáo, sẽ trả lại cho anh. (Mt 6,1-6.16-18)
Sa mạc
Mùa Chay là thời gian để chúng ta trải nghiệm 40 ngày mà Chúa Giêsu đã sống trong sa mạc, chịu Satan cám dỗ. Chúng ta có thể nghĩ về sa mạc theo nghĩa cổ điển là cát và cô tịch, đầy hiểm nguy và những cạm bẫy. Nhưng “sa mạc” thách thức chúng ta ngày nay lại liên quan nhiều hơn đến những khó nhọc và thử thách trong đời sống, hay những khoảng trống mà chúng ta cảm thấy trong cuộc sống. Vì vậy, Mùa Chay là thời gian đầy ân sủng, một khoảng thời gian mà cha Tonino Bello đã gọi là “cuộc sống được đặt lên bàn cân”, một thời gian mà chúng ta được thúc giục từ bỏ những lối tắt của sự thỏa hiệp dễ dàng, sự ngờ vực, tội lỗi, và thay vào đó, sống Mùa Chay này với Chúa Giêsu để học cách cân nhắc đúng đắn các ưu tiên trong cuộc đời.
Cầu nguyện, ăn chay, làm việc bác ái
Dành thời gian để lắng nghe Lời Chúa và cầu nguyện là một lời mời gọi đặt Chúa lên trên chính mình. Ăn chay có nghĩa là từ bỏ mọi thứ mà chúng ta lấp đầy bản thân theo nhiều cách, nhưng không bao giờ làm thỏa mãn trái tim mình. Chỉ có cầu nguyện và Thánh Thể mới làm thỏa mãn trái tim chúng ta và mang lại ý nghĩa cho cuộc sống, bởi chỉ có tình yêu mới thỏa mãn cơn đói khát đích thực của chúng ta đối với cuộc sống và hạnh phúc. Cầu nguyện mở lòng chúng ta ra với sự thật; ăn chay dạy chúng ta cách chọn lựa những điều thực sự quan trọng trong đời sống; và làm việc bác ái là hệ quả tự nhiên của hai điều trên. Có những người cho rằng “kiêng thịt” không còn cần thiết nữa. Dẫu việc “kiêng thịt” không làm chúng ta mất mát gì lớn lao, thì việc vâng theo Giáo hội, Mẹ và Thầy của chúng ta, vẫn mời gọi chúng ta thực hiện điều này như một hành động sám hối còn nguyên giá trị. Ngoài ra, chúng ta cũng đừng quên ăn chay khỏi những điều như ích kỷ, ngờ vực, những bảo đảm giả dối, hận thù, và thờ ơ…
Tâm Bùi chuyển ngữ
từ Vatican News
Nguồn: Hội Đồng Giám Mục Việt Nam - hdgmvietnam.com
