Hình: iStock
MỐI TƯƠNG QUAN CỦA BẠN
VỚI THIÊN CHÚA SẼ NHƯ THẾ
NÀO?
Lm. Jim McDermott,
SJ
WHĐ (06.02.2023) - Như Robert
Waldinger và Marc Schulz đã đăng
trên tạp chí The
Atlantic tuần vừa qua về kết quả Nghiên
cứu về sự Phát triển của người
Trưởng thành của trường Đại học Harvard, Hoa Kỳ.
Khi nghiên cứu điều gì khiến con người thăng hoa kể từ năm 1938—đã phát hiện ra rằng các mối
tương quan sâu sắc là chìa khóa dẫn đến hạnh phúc lâu dài về mặt cảm xúc.
Điều đó có lẽ không có gì gây ngạc nhiên nhưng khi đọc những phát hiện của họ, tôi
chợt tự vấn: Vậy thì liệu có bao nhiêu người coi mối
tương quan với Thiên Chúa là một
trong những mối tương quan cá vị sâu sắc trong cuộc đời họ.
Tôi có thể hiểu tại sao nhiều người
lại không coi tương quan của họ với
Thiên Chúa là một mối tương quan cá vị sâu sắc. Thật ra, tôi tin vào Chúa, tôi đi nhà thờ, tôi chu toàn các phận vụ của mình để trở thành một người tốt.
Nhưng liệu đó đã là một “mối
tương quan cá vị và sâu sắc”
chưa? Nếu có, thì mối
tương quan ấy sẽ như thế nào?
Tôi không phải là tuýp người
có những cuộc đối thoại sâu sắc với Chúa hoặc những thị kiến ngây ngất về Đức Mẹ.
Nhưng tôi thực sự tin rằng Thiên Chúa là Đấng mà mỗi người đều có thể có một
tình bạn thực sự và mối tương quan ấy có
thể tác động lớn đến hạnh phúc của người đó.
Dưới đây là một vài điều đã giúp
tôi tìm được mối tương quan với
Thiên Chúa của riêng mình.
Sống chậm lại và tận hưởng
Khi tôi mới gia nhập Dòng Tên, bề
trên của tôi là một chàng cao bồi trung niên cao lêu nghêu, thích chụp ảnh và
cưỡi ngựa. Ngài đã dành phần lớn cuộc đời mình để làm mục vụ giáo xứ và giúp tĩnh tâm tại một vùng nông thôn của South Dakota, Hoa Kỳ, và một trong những điều mà những năm
tháng đó đã dạy ngài đó là
giá trị của việc dành thời gian để tận hưởng
những trải nghiệm trong cuộc sống.
Ngài sẽ nói với chúng tôi rằng, nếu chúng tôi đang đi dạo hoặc đang trong tuần tĩnh tâm, thì hãy đi chậm lại hơn mức chúng tôi có thể đi như bình thường. Nếu đang dùng bữa, hãy cố gắng nếm từng miếng
thức ăn và từng ngụm thức uống, đồng thời dành thời gian cho những người khác
cùng bàn. Hãy chống lại xung lực của sự hấp tấp, vội vàng.
Ý của ngài là, chúng ta càng có thể sống chậm lại,
thì chúng ta càng có thể hiện diện
trong thời khắc hiện tại. Và tôi thấy rằng việc sống chậm lại cũng đồng nghĩa với
cảm giác mình là một phần của điều gì lớn hơn bản thân mình, được kết nối với Thiên Chúa và với
thế giới.
Nghe có vẻ rất bình thường - Hãy cảm nếm từng miếng ăn, ngụm
nước. Hãy đi chậm lại. Hãy hít thở. Nhưng, làm
sao để những điều đó có thể tạo
ra một tình bạn với Thiên Chúa? Bạn
có thể thử xem thế nào. Có lẽ
trở ngại lớn nhất để có mối tương quan với Thiên Chúa là kỳ vọng của chúng ta về
việc mối tương quan đó sẽ như
thế nào.
Hãy suy nghĩ bên cạnh chứ không phải diện đối diện
Trong giai đoạn đào tạo như là một tu sĩ Dòng
Tên, tôi được giao nhiệm vụ giúp tại Trường Red Cloud Indian thuộc vùng Pine Ridge Indian Reservation. Nằm ở góc phía tây nam South
Dakota, cách núi Rushmore khoảng
90 phút lái xe, Pine Ridge là
quê hương của Oglala Lakota Nation, nơi có truyền thống văn hóa phong phú rất
khác với nơi tôi lớn lên ở vùng ngoại ô Chicago.
Là một phần chương trình định hướng, tôi đã tham dự một buổi hội thảo về văn hóa Lakota. Chúng tôi đã
được lưu ý về việc nhìn thẳng
vào mắt người khác, vì những
người theo lối cổ cho rằng điều
đó rất thô lỗ. Cũng thế,
chúng tôi được cho biết rằng việc cố gắng làm quen với người khác bằng cách hỏi họ những câu hỏi chẳng hạn như: Bạn đến từ đâu? Bạn làm nghề gì? Bạn đã kết hôn chưa? đều bị coi là tò mò về đời tư nên cần phải tránh.
Khi chơi chung với nhau, người Lakota thường không đứng đối
diện nhau nhưng đứng cạnh nhau. Đối với họ, có điều gì đó mang tính đối đầu khi đứng đối diện với nhau. Ngoài ra,
người Lakota thường không cần nhiều lời, mà họ “nói” bằng trái tim.
Trước đây, tôi hoàn toàn không có khái niệm gì về những điều này, nhưng trong
những năm sống tại Pine
Ridge, tôi đã học biết được rất nhiều. Tôi nhớ, có lần khi bước vào phòng tập thể dục của trường để xem một trận bóng rổ, tôi nhìn thấy một nhóm người tôi quen biết ngồi trên khán đài. Tôi tự nhủ
là mình sẽ lịch sự bằng cách
đi tới và chào hỏi từng người trước khi tìm chỗ ngồi. Nhưng khi tôi đang
tiếp tục chào hỏi từ nhóm người
đầu tiên, họ đã ngăn tôi lại, và hỏi:
"Bạn đi đâu đấy?"
Nghĩ rằng chắc là họ có điều gì quan trọng muốn nói, nên tôi ngồi lại với họ. Và rồi… chẳng có gì xảy ra. Chúng tôi chỉ ngồi đó
xem trận đấu. Và hầu như không ai
nói với ai câu gì.
Tuy nhiên, sự im lặng đó không hề
trống rỗng. Đúng là có một
kho tàng sâu sắc của cuộc sống trong sự
im lặng, một thứ mà tôi thấy mình đang dần loại bỏ những lo lắng về xã hội và
cho phép tôi có hiện diện và
tận hưởng khoảng thời gian này với họ.
Chắc hẳn đây không phải là một trải nghiệm hoàn
toàn xa lạ, phải không? nhất là đối với những người mà chúng ta đã thân, đôi
khi những “cuộc đối thoại” tốt
nhất lại không phải là những cuộc trò
chuyện, mà đơn thuần chỉ là dành
thời gian cho nhau.
Khi chúng ta còn bé, Giáo hội dạy
chúng ta liên hệ với Thiên Chúa chủ yếu qua hình thức diện đối diện. Chúng ta ngước mắt nhìn lên Chúa, đọc những lời kinh có sẵn, và được khuyến khích nói với Chúa về những nhu cầu của mình. Nhưng khái niệm về
mối tương quan diện-đối-diện ấy có những hạn chế,
bởi vì dường như Thiên Chúa
không ở bên cạnh. Ngài không
cười trước những câu nói đùa
của chúng ta, Ngài không tranh luận với chúng ta về chính trị, hoặc không phản ứng với nỗi sợ hãi của
chúng ta.
Thời gian làm việc tại Pine Ridge là một lời nhắc
nhở tuyệt vời rằng có nhiều loại tương quan khác
cũng có ý nghĩa không kém, và mối
tương quan với Thiên Chúa không nhất thiết phải bằng những lời
nói, mà đơn giản chỉ là hiện
diện trong thời điểm này cùng nhau, bên cạnh nhau, và cùng nhìn ra thế giới.
Mơ mộng với Kinh Thánh
Khi còn trẻ, thánh Inhaxiô Loyola đã
trải qua nhiều tháng trên giường bệnh để
hồi phục vết thương trong một trận chiến. Ngài đã dành phần lớn thời gian
đó để mơ mộng về tương lai của mình. Đôi khi ngài tưởng tượng mình là một hiệp sĩ nhã nhặn, hoặc đôi khi là một vị thánh, và những cuốn sách ngài thường đọc là Kinh thánh và Hạnh các
Thánh.
Theo thời gian, Inhaxiô bắt đầu nhận thấy rằng khi tưởng
tượng cuộc sống của mình như
một vị thánh, mang lại cho ngài cảm giác mãn nguyện và bình an lâu dài mà việc trở thành một hiệp sĩ
không có được. Điều này khiến
Inhaxiô tự hỏi liệu đây có phải
là một lời mời hoặc ước muốn mà ngài
nên nghiêm túc đón nhận, và thay đổi
hoàn toàn cuộc đời mình.
Khởi đi từ kinh nghiệm này, Inhaxiô đã tạo ra một hình thức cầu nguyện
trong đó mỗi người được đưa
cho những đoạn Phúc âm để mơ mộng, với hy vọng phát triển mối liên hệ riêng tư với Thiên Chúa. Thỉnh thoảng được
mời nói chuyện về cách thức cầu
nguyện này, được gọi là suy niệm theo tinh thần I-nhã. Nhưng tôi luôn cảm thấy một chút lo lắng vì e rằng những người nghe sẻ bỏ cuộc.
Nghiêm túc mà nói, chuyện gì vậy? tôi sẽ mơ mộng về mối
tương quan cá nhân với Thiên Chúa ư?
Nhưng rồi, tôi thực sự ngạc nhiên về mức độ hình thành của các buổi cầu nguyện đó. Khi mọi người cho phép cách cầu nguyện của I-nhã một cơ hội, thì dường như thực sự có hiệu quả, bất kể họ bắt đầu từ đâu.
Nếu bạn quan tâm, đây là một bài
tập bạn có thể thử. Dưới đây là một đoạn văn ngắn trong Tin Mừng Gioan; bạn hãy đọc
thật chậm rãi; sau đó, ngồi yên lặng một lúc, chỉ để bản thân tiếp nhận những gì bạn vừa đọc. Hãy nghĩ về đoạn Tin Mừng đó giống như bạn hít hà hương thơm của một tách cà phê hoặc
của những bông hoa trong vườn.
Hôm sau, ông Gioan lại đang đứng
với hai người trong nhóm môn đệ của ông. Thấy Ðức Giêsu đi ngang qua, ông
lên tiếng nói: "Ðây là Chiên Thiên Chúa". Hai môn đệ nghe ông
nói, liền đi theo Ðức Giêsu. Ðức Giêsu quay lại, thấy các ông đi theo
mình, thì hỏi: "Các anh tìm gì thế?" Họ đáp: "Thưa Rápbi (nghĩa
là thưa Thầy), Thầy ở đâu?" Người
bảo họ: "Ðến mà xem". Họ đã đến xem chỗ Người ở, và ở lại với Người
ngày hôm ấy. (Ga 1, 35-39)
- Từ nào trong đoạn văn có ấn tượng đối với bạn? Hoặc một từ nào đó xuất hiện trong tâm trí bạn? Hãy dành một chút thời gian để ngồi lại với từ đó. Xem từ đó đem lại
cho bạn cảm thấy như thế nào.
- Bây giờ hãy đọc lại đoạn văn - một lần nữa, thật chậm rãi - nhưng
lần này hãy chú ý đến những ước muốn
của bạn. Đức Giêsu hỏi các môn đệ rằng họ
muốn gì. Khi lắng nghe câu chuyện, bạn thấy mình mong muốn điều gì? Hãy dành một
chút thời gian để ngồi lại với mong
muốn đó.
- Sau đó, hãy đọc câu chuyện
một lần cuối cùng. Và lần này, nếu bạn muốn, hãy làm theo mong muốn đó. Chẳng hạn,
nếu khi đang đọc, bạn ước rằng Đức Giêsu sẽ đi đến một nơi nào đó cụ thể, hoặc
bạn có thể đưa Người đến một nơi nào đó, thì hãy mơ mộng về việc đi đến địa điểm
đó. Hãy tưởng tượng bạn đang ở nơi đó với Đức Giêsu. Hoặc nếu bạn thấy mình
thèm một ly kem, hãy đi lấy cho mình
một ly kem và thưởng thức nó.
- Dù mong muốn đó là gì, hãy làm theo mong muốn của bạn, và ngồi lại với trải nghiệm đó. Cuối cùng, hãy dành một
chút thời gian để nhìn lại
toàn bộ trải nghiệm. Bạn cảm thấy thế nào ngay lúc này? Trải nghiệm này có gì nổi
bật?
Mỗi người đều khác nhau và bài tập này có thể không phù hợp với bạn.
Nhưng không sao, vì chúng ta
biết rằng có rất nhiều loại tương quan. Vấn để là làm sao để bạn có cảm giác về Thiên Chúa như một Đấng không
chỉ “ở ngoài kia” mà còn rất gần
gũi và dễ tiếp cận, một người bạn mà bạn thực sự có thể dựa vào để có được lòng
can đảm và sự an ủi.
Nt. Anna Ngọc Diệp, OP
Dòng Đa Minh Thánh Tâm
Chuyển ngữ từ: americamagazine.org (26. 01. 2023)
Nguồn: Hội Đồng Giám Mục Việt Nam - hdgmvietnam.com
