GIẢI
ĐÁP THẮC MẮC CHO NGƯỜI TRẺ CÔNG GIÁO
Bài 98: CÔNG VIỆC NGƯỜI TRẺ TRONG ĐƯỜNG HƯỚNG CỦA THIÊN
CHÚA
Linh mục Giuse Phạm Đình Ngọc
SJ
Hỏi: Con đang chuẩn bị ra trường và lúc này cũng
đang tìm việc làm. Là người Công giáo, không biết mình cần tìm việc hoặc làm việc
với ý hướng như thế nào? Bởi con thấy nhiều khi mình muốn chỉ tìm tiền thôi. Mỗi
lần nghĩ đến công việc nối kết với đạo, với Thiên Chúa, con thấy chưa rõ ý
nghĩa như thế nào? Mong chia sẻ với con đôi điều. Con cảm ơn nhiều!
Trả lời:
“Nơi đây đã từng có một người quét đường vĩ đại,
người ấy đã làm thật tốt công việc của mình.”
Martin
Luther King
Lớn lên, ai cũng cần công ăn việc làm ổn định
và sống dồi dào. Đó cũng là khát khao và ước mơ thời tuổi trẻ. Chia tay những
năm dùi mài kinh sử, người trẻ bước vào đời với biết bao cơ hội làm ăn. Đâu là
điểm khởi đầu để người trẻ chạy nhanh và tiến xa trên con đường lập nghiệp? Câu
hỏi ấy không dễ trả lời; bởi thực tế, nhiều người trẻ đang thất nghiệp, công việc
khó khăn và ra trường làm không đúng chuyên ngành.
Vậy, Thiên Chúa nghĩ gì về công việc hiện nay
của người trẻ?
Để trả lời vắn gọn thắc mắc trên, trong khi
chia sẻ với các bạn trẻ, Giáo hội trước hết khẳng định rằng: công ăn việc làm
là chủ đề chính người trẻ ước muốn và bận tâm. Thật dễ để thấy chính mình, bạn
bè và cả xã hội đều phải đương đầu với kiếp sống mưu sinh. Bạn ngóng ra đường
thấy dòng người lao xao xuôi ngược. Họ đang vất vả bươn chải chẳng phải vì miếng
cơm, manh áo hay sao?
Giàu có và tiện nghi ai cũng mong muốn và kiếm
tìm. Một trong những yếu tố quan trọng của làm giàu là đam mê. Nhiều doanh nhân
đã chỉ ra, và thêm rằng, đó là đam mê chính đáng và cao thượng. Chẳng hạn,
trong chương I của cuốn sách: Chiêu Bài Quản Lý Vàng của Bill Gate, trích câu
nói trứ danh của Albert Einstein:
“Đam mê là người thầy tốt nhất. Có đam mê mới nỗ lực làm
việc và luôn thấy cuộc sống thật phong phú. Nếu công việc bạn đang làm là niềm
đam mê của bạn thì điều đó cho thấy, bạn đã thành công một nửa.”
Điều thú vị là đam mê ấy đến từ Thiên Chúa,
tôi tin thế, vì Albert Einstein (1879–1955) vốn là một người sùng đạo hằng tin
vào Thiên Chúa. Là người Do Thái, ông theo học trường Công giáo và thích đọc
Kinh Thánh. Ông là người đặt nền cho vật lý hiện đại (Thuyết tương đối[1]).
Một trong những phát biểu của ông về Thiên Chúa như sau: “Những ai nghiêm túc nghiên cứu khoa học đều chắc một điều là trong tất
cả những định luật của vũ trụ đều có bóng dáng của một thần linh siêu vượt lên
trên con người và chúng ta phải cảm thấy mình thật thấp kém.” Thần Linh
siêu vượt đó giúp ông đam mê tìm tòi, khám phá.
Tiếc là tình trạng thất nghiệp hiện nay gia
tăng, lương lao động thấp và mức độ cạnh tranh ngày càng khốc liệt. Thậm chí
tôi có nhiều dịp gặp các bạn trẻ đang phải lao động trong môi trường khắc nghiệt.
Bóc lột sức lao động và xem người trẻ như một món đồ để mua bán. Nhiều bạn trẻ
phải bỏ quê xuất khẩu lao động. Nơi đó không thiếu những hình thức loại trừ và
bị đẩy ra ngoài lề xã hội. Điều này khiến các bạn trẻ nghèo hoàn nghèo. Hệ quả
là tình trạng thiếu công ăn việc làm đã cướp đi khả năng mơ ước và hy vọng.
Dĩ nhiên ai cũng thấy giá trị của lao động
luôn cao quý. Chính Thiên Chúa cũng lao tác, sáng tạo tiếp tục thế giới này.
Ngài mời gọi con người, người trẻ cộng tác trong công trình vĩ đại này. Trong mỗi
công việc mình làm, người trẻ được mời gọi nhìn nó như một sứ mạng cao quý. Xin
đừng biến mình thành những robot chỉ cắm cúi làm việc mà không suy tư, phản tỉnh.
Trong ý hướng này, Đức Giáo Hoàng Phanxicô nhắn với người trẻ:
“Mặc dù công việc có thể không giúp các con thực hiện các
ước mơ của mình, nhưng điều quan trọng là những người trẻ phải nuôi dưỡng một
cái nhìn, học cách làm việc theo một cách thức thực sự mang tính cá vị và tốt đẹp
cho đời sống của mình, và tiếp tục phân định tiếng gọi của Thiên Chúa.” (Tông huấn
Christus Vivit - Đức Kitô Sống, số 268)
Bạn có bao giờ hỏi: tại sao tôi lại làm công
việc này? Tôi có thể làm gì tốt hơn không? Chúa đang muốn tôi làm gì trong công
việc cụ thể này?
Điều đáng bàn là làm sao người trẻ dùng tài
năng và sức trẻ của mình để có được một công việc đáng mơ ước. Siêng năng học tập
và kiến tạo tương lai là điều Giáo hội mời gọi. Ngồi chờ sung rụng là rụng cả
tương lai. Tôi biết nhiều người bạn thao thức, bàn luận và khởi nghiệp. Thất bại
có, thành công có. Vấn đề là họ phải suy nghĩ “nát nước” để tìm ra giải pháp khả
thi. Khi đó, họ vừa làm, vừa trải nghiệm. Bởi đó, Bill Gates chia sẻ với độc giả
rằng: “Thành công bắt nguồn từ trái tim
không ngủ yên.”[2]
Thành công chỉ “bó tay” với những ai lười biếng.
Đôi khi có bạn ảo tưởng: giàu có thần tốc. Người giàu như thế trên thế giới có,
nhưng đếm trên đầu ngón tay. Cứ bình thường, ai cũng trải qua bước khởi nghiệp.
Đôi khi sự phũ phàng, trắc trở thử thách người trẻ, nhưng thành công sẽ đến với
những ai không từ bỏ ước mơ, không bao giờ được bỏ cuộc.
Thừa nhận là có người gặp nhiều thuận lợi
trong sự nghiệp của họ, nhưng phần lớn nhân loại phải vất vả mới có miếng ăn.
Dù bạn là ai trong số ấy, Thiên Chúa gọi bạn làm việc. Chúa có thể gọi bạn làm
y tá, thợ mộc, nhân viên ngân hàng, kỹ sư, nhà giáo, nghệ sĩ hoặc bất kỳ công
việc nào khác. Ước chi người trẻ có thể tập trung hết khả năng của mình để hy
sinh, đại lượng và dấn thân.
Có lẽ chúng ta đều đồng ý với nhau về một thực
tại đau lòng là nhiều người trẻ không cảm nhận được niềm vui trong công việc.[3]
Có người học vì cha mẹ, chọn nghề học vì ép buộc. Lắm người làm chỉ đơn thuần
vì đồng lương. Tuy nhiên, lý tưởng của một công việc bao gồm cả niềm vui, hăng
say và cống hiến. Đó là ý nghĩa của công ăn việc làm. Không chỉ ở thời đại 4.0,
thời xa xưa con người đã mong ước điều ấy:
“Tôi nhận ra rằng, đối với con người, không có gì tốt hơn
là hưởng những thú vui do công việc chính mình làm ra.” (Trích sách Giảng Viên 3,22, được viết cuối thế kỷ thứ 3 trước Công
nguyên).
Vậy rốt cuộc Thiên Chúa muốn người trẻ làm gì?
Chắc chắn Ngài muốn người trẻ sống hạnh phúc và dấn thân. Đáng trách cho những
ai lười biếng, ăn bám và than trời trách đất. Người đời sẽ vỗ tay ủng hộ những
bạn trẻ chí thú làm ăn. Hãy khai phá con đường mới để cùng nhau giúp mình và
người khác hưởng cuộc sống đầy đủ, phát triển bền vững.
Lao động có khi chưa bao giờ an nhàn thư thái;
tuy nhiên, chính trong hoàn cảnh đó, con người hy vọng tìm cho mình chỗ nương tựa
nơi Thiên Chúa. Cùng với Ngài làm việc và thưởng thức những thách đố từ công ăn
việc làm. Đến độ Martin Luther King (1929–1968) khẳng khái:
“Nếu một người được kêu gọi làm phu quét đường, thì người
ấy nên quét đường y như cách Michelangelo vẽ tranh, hoặc Beethoven sáng tác nhạc,
hay Shakespeare làm thơ. Người ấy nên quét đường cho thật tốt đến độ tất cả các
thiên binh trên trời dưới đất phải dừng lại để nói rằng: Nơi đây đã từng có một
người quét đường vĩ đại, người ấy đã làm thật tốt công việc của mình.” (x. Docat, 135).
Lạy Chúa Giêsu, nhìn tới nhìn lui, biết bao người trẻ chúng con đang quay cuồng với cuộc sống mưu sinh. Có bạn muốn làm việc, nhưng vẫn chịu cảnh thất nghiệp; có bạn muốn phấn đấu làm ăn, nhưng không có cơ hội; nhiều bạn khởi nghiệp, nhưng mấy ai thành công, v.v. Đã đến lúc chúng con cần Ngài giúp sức, để trong mọi hoàn cảnh, chúng con làm việc trong niềm vui với ước mơ lớn. Trong từng hoàn cảnh, xin giúp chúng con thấy đâu là công việc làm nên cuộc đời ý nghĩa. Làm sao để phụng sự Chúa trong những sứ vụ cụ thể chúng con đang làm? Được như thế, người trẻ hy vọng một tương lai tươi sáng hơn, đáng sống và đáng làm việc hơn. Amen.
(Trích Giải Đáp Thắc Mắc cho người trẻ Công giáo, Tập 5, Nxb Tôn Giáo, 05/2021)
[1] Đọc thêm trên wikipedia, Thuyết Tương Đối (một trong những phương
trình nổi tiếng của Einstein: E = mc2).
[3] Steve Jobs, tác giả của chiếc điện thoại iPhone, máy tính
bảng iPad, v.v, nói với người trẻ rằng: “Công việc sẽ lấp đầy một phần lớn cuộc
đời của các bạn, cách duy nhất để có được sự thỏa mãn là làm thứ bạn tin rằng
nó tuyệt vời. Và cách duy nhất để làm thứ gì tuyệt vời là yêu cái bạn đang làm.
Nếu bạn chưa tìm ra, hãy kiên trì. Đừng thỏa hiệp.”
Nguồn: Hội Đồng Giám Mục Việt Nam - hdgmvietnam.com
