Đức Hồng y Quốc vụ khanh Tòa Thánh Pietro Parolin và Chủ tịch nước Việt Nam Võ Văn Thưởng (ANSA)
ĐỨC HỒNG Y
PAROLIN: THỎA THUẬN TÒA THÁNH-VIỆT NAM KHÔNG CHỈ LÀ MỤC TIÊU NHƯNG LÀ MỘT KHỞI
ĐẦU MỚI
Vatican
News
Vatican News (28.07.2023)
– Bình luận với truyền thông Vatican về Thỏa thuận đạt được hôm 27/7/2023 giữa
Tòa Thánh và Việt Nam về quy chế Đại diện Thường trú của Tòa Thánh, Đức Hồng Y
Quốc vụ khanh Pietro Parolin khẳng định: tương lai mời gọi chúng ta đến một
hành trình để tiếp tục đồng hành cùng nhau trong tinh thần tôn trọng và tin tưởng
lẫn nhau.
Thỏa thuận này là kết
quả của tương quan tốt đẹp và tôn trọng nhau ở cấp độ thể chế, được xây dựng nhờ
các cuộc gặp gỡ hiệu quả của Nhóm Làm việc chung Tòa Thánh-Việt Nam, cũng như ở
cấp độ Giáo hội, thông qua sự sẵn sàng tạo dựng quan hệ tốt đẹp với cộng đồng địa
phương và trình bày chứng tá Kitô giáo được hướng dẫn bởi mong muốn tiếp nhận
các truyền thống địa phương và các giá trị chung.
Thưa Đức Hồng Y, trong các thông cáo báo chí
khác nhau trước kết quả ngày hôm nay, người ta luôn đề cập đến một hành trình
dài được đánh dấu bằng sự tôn trọng và thảo luận chân thành. Ngài mô tả hành
trình này như thế nào?
Tôi nghĩ rằng các yếu
tố cốt yếu của hành trình này có thể được diễn dịch bằng hai thành ngữ: một được
Đức Gioan XXIII sử dụng: “hiểu biết nhau để có thể đánh giá cao nhau” và cách
diễn đạt khác do Đức Thánh Cha Phanxicô đưa ra cho chúng ta: “bắt đầu các tiến
trình nhưng không nghĩ đến kết quả ngay lập tức".
Việc mở quan hệ với
chính quyền Việt Nam bắt đầu từ năm 1989, khi Đức Hồng y Roger Etchegaray, khi
đó là Chủ tịch Hội đồng Tòa Thánh về Công lý và Hòa bình, có chuyến thăm Việt
Nam chính thức. Trên thực tế, ý tưởng của Đức Gioan Phaolô II là mở ra những
con đường đối thoại thông qua các chủ đề về công lý và hòa bình, những điểm đặc
trưng của giáo huấn và chứng tá hàng ngày của Giáo hội. Thông lệ viếng thăm
hàng năm của một phái đoàn từ Tòa Thánh, một đàng để tiếp xúc với Chính phủ và
đàng khác để gặp gỡ các cộng đồng giáo phận, đã bắt đầu như thế. Vào năm 1996,
các cuộc đàm phán được bắt đầu để xác định thể thức hoạt động cho
việc bổ nhiệm các Giám mục. Tôi đã có những kỷ niệm tuyệt vời về những chuyến
thăm đó, khi tôi đảm nhận vai trò Thứ trưởng Ngoại giao của Tòa Thánh. Tháng 12
năm 2009, Chủ tịch nước Việt Nam - ông Nguyễn Minh Triết - đã đến Vatican gặp Đức
Giáo hoàng Biển Đức XVI. Do đó, một Nhóm Làm việc chung Việt Nam-Tòa Thánh đã
được thành lập, mở đường cho việc bổ nhiệm một Đại diện Tòa Thánh không thường
trú có trụ sở tại Singapore, đó là Đức Tổng Giám mục Leopoldo Girelli, vào ngày
13 tháng 1 năm 2011.
Đâu là những yếu tố định hướng cho quá trình soạn
thảo Thỏa thuận và các cuộc họp của Nhóm Làm việc chung?
Tôi tin rằng điều căn
bản là phải nhấn mạnh rằng trên cơ sở của các cuộc gặp gỡ tìm hiểu và làm việc
này, luôn có sự tôn trọng lẫn nhau và ý chí tiến bước, không che giấu lập trường
của mình, nhưng chân thành thảo luận về chúng và động cơ của chúng. Cần lưu ý rằng
Hội đồng Giám mục luôn tham gia vào quá trình này và đã đưa ra những suy tư và
đánh giá của riêng mình. Rồi chúng tôi tiến hành dần dần, không tìm kiếm kết quả
cuối cùng ngay lập tức, mà nhắm hài hòa dần dần nguyên tắc tự do tôn giáo với
luật pháp và phong tục địa phương; điều này, theo thời gian, đã tạo ra sự hiểu
biết lẫn nhau nhiều hơn và sự đồng nhất trong các lựa chọn về văn bản được thực
hiện theo thời gian và nhằm đảm bảo cho vị Đại diện Tòa Thánh Thường trú có các
điều kiện để thi hành sứ vụ của ngài tại Giáo hội địa phương và Chính quyền Việt
Nam, cũng như duy trì quan hệ với các cơ quan đại diện ngoại giao có mặt tại Việt
Nam. Hơn nữa, chúng tôi không bao giờ quên nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sống
Tin Mừng để trở thành những công dân tốt và người Công giáo tốt: đó là nguyên tắc
hướng dẫn Học thuyết xã hội của Giáo hội ngay cả trước khi nó được hình thành
vào thế kỷ thứ 19 và điều mà từ thế kỷ thứ 2 sau Chúa Kitô, xác định cách các
Kitô hữu, trong cách sống của họ, thể hiện rằng họ đồng thời là công dân của Nước
Trời và trên trái đất. Cuối cùng, đời sống của Giáo hội địa phương và sự tôn trọng
quyền tự do tín ngưỡng và tôn giáo luôn có trong cuộc đối thoại, qua đó nỗ lực
thúc đẩy một môi trường thuận lợi cho các hoạt động và sự phát triển của cộng đồng
Công giáo. Thái độ này, về phía Việt Nam, đã được ghi nhận trong quá trình bổ
nhiệm các Giám mục, do đó trong những năm này, không có khó khăn đặc biệt nào
phát sinh.
Thưa Đức Hồng y, ngài có thể cho chúng con biết
điều gì về nội dung của Thỏa thuận? Đại diện Tòa Thánh Thường trú có nghĩa là
gì, xét vì chức vụ này dường như không thuộc các chức năng ngoại giao thông thường.
Cảm ơn bạn về câu hỏi
này, vì nó cho phép tôi nhấn mạnh cách thể mà thời gian dành cho việc nghiên cứu
và thảo luận đã giúp tìm ra giải pháp chung, mà chúng ta có thể định nghĩa là
"res nova in iure" (một thực tại mới trong luật pháp). Trên thực tế,
vị Đại diện Tòa Thánh Thường trú được mời gọi để thúc đẩy sự hiệp thông giữa
Tòa Thánh và Giáo hội địa phương, đồng thời hỗ trợ và nâng đỡ Giáo hội địa
phương trong tất cả các vấn đề, bằng cách tham gia vào các cử hành và sáng kiến
của Giáo hội. Liên quan đến các khía cạnh mà chúng ta có thể định nghĩa là
dân sự, Đại diện Thường trú của Tòa Thánh, cũng như đối với các Sứ thần, có nhiệm
vụ củng cố quan hệ hữu nghị giữa Tòa Thánh và Chính phủ Việt Nam và sẽ có thể
tham gia các cuộc họp thông thường của Ngoại giao đoàn và trong các cuộc tiếp
đón cũng như các cuộc gặp gỡ cá nhân với các nhà ngoại giao, luôn trong sự tôn
trọng pháp luật của nước sở tại và trên tinh thần tin cậy lẫn nhau và quan hệ
song phương tốt đẹp từ trước đến nay. Tất cả những điều này, như đã nêu trong
Thông cáo báo chí chung, nhằm mục đích để Đại diện Thường trú của Tòa Thánh có
thể là “cầu nối” để cải thiện hơn nữa quan hệ giữa Việt Nam và Tòa Thánh.
Ngài thấy tương lai quan hệ giữa Việt Nam và Tòa
Thánh như thế nào?
Có một khía cạnh mà
tôi luôn có ấn tượng tích cực ở dân tộc Việt Nam, có lẽ vì đó là điều mà tôi đã
hít thở từ khi còn là một đứa trẻ trên quê hương mình: sự cần cù khiêm tốn.
Trong các liên hệ của mình, tôi đã có thể cảm nghiệm năng khiếu chăm chỉ làm việc,
không chỉ về phương diện tay chân mà còn được hiểu là sự dấn thân trong mọi việc
họ làm. Đặc tính này có thể khiến người ta tự phụ; ngược lại, người Việt Nam
luôn giữ một thái độ khiêm tốn và tôn trọng, ngay cả khi tự hào, có khả năng
thích ứng với mọi tình huống, giống như cây tre, uốn cong mà không bị gãy. Tại
sao tôi nói những điều trên? Bởi vì tôi tin rằng tương lai mời gọi chúng ta đi
trên một hành trình để tiếp tục đồng hành cùng nhau, không cần phải đòi hỏi hay
vội vàng để đạt được mục tiêu khác, nhưng với thái độ sẵn sàng của những người
muốn đối chiếu để tìm ra điều tốt nhất. Hiệp định không chỉ là một mục tiêu,
đúng ra là một khởi đầu mới, trong tinh thần tôn trọng và tin tưởng lẫn nhau.
Nguồn: vaticannews.va/vi
Nguồn: Hội Đồng Giám Mục Việt Nam - hdgmvietnam.com
