CHƯƠNG TRÌNH DƯỚI ÁNH SÁNG LỜI CHÚA
CHÚA NHẬT 17 THƯỜNG NIÊN NĂM A
BÀI 24: NƯỚC TRỜI GIỐNG NHƯ CHUYỆN…
Nhóm Phiên dịch Các Giờ Kinh Phụng
- Lm Vinh Sơn Nguyễn Xuân Hưng, OP
WGPSG
(26.07.2023) – Trong Tin Mừng của
các Chúa nhật vừa qua, chúng ta đã nghe Chúa Giê-su kể nhiều dụ ngôn về Nước Trời.
Trong Chúa nhật 17 thường niên này, chúng ta được nghe tiếp 3 dụ ngôn nữa, và đều
bắt đầu bằng câu “Nước Trời giống như chuyện…”. Đó là :
“Nước Trời giống như chuyện kho báu chôn
giấu trong ruộng…
Nước Trời lại cũng giống như chuyện một
thương gia đi tìm ngọc đẹp…
Nước Trời lại còn giống như chuyện chiếc
lưới thả xuống biển..." (Mt
13,44.45.47).
Chúng ta không lạ
gì hai từ Nước Trời và Nước Thiên Chúa vì được
các sách Tin Mừng nhắc đến nhiều lần.
Trong bài học hỏi
này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu ý nghĩa của Nước Trời hay Nước
Thiên Chúa, cách riêng là qua lối so sánh trong các dụ ngôn của Đức Giê-su.
A. Cựu Ước
Tiếng Híp-ri có từ mā-laḵ (מָלַךְ)
để chỉ việc cai trị, thống trị hoặc làm
vua (x. 2 Sm 5,4 ; 1 V 1,13 ; 16,23). Động từ mā-laḵ (מָלַךְ)
không chỉ áp dụng cho vua chúa trần gian, mà còn áp dụng cho Thiên Chúa nữa :
“Chúa làm
vua hiển trị, hỡi địa cầu, hãy nhảy mừng lên. Vui đi nào, ngàn muôn hải
đảo !” (Tv 97,1)
“Con cái Xi-on
hãy nhảy mừng, vì được Chúa làm vua hiển trị.” (Tv 149,2)
Bởi động từ mā-laḵ (מָלַךְ)
mà có danh từ me-leḵᵊ (מֶלֶךְ) có nghĩa là ông vua và
được dùng rất nhiều trong Cựu Ước (khoảng 2.200 lần), và từ này cũng được áp dụng
cho Thiên Chúa. Ví dụ, ngôn sứ Sa-mu-en nói với dân Ít-ra-en rằng : “Chính
Đức Chúa, Thiên Chúa của anh em mới là vua của anh em” (1
Sm 12,12).
Cũng do từ gốc này
mà có các danh từ như :
vương quốc (Xh 19,6 ; 2 Sb 9,19), vương quyền (1 Sm
11,4), vương triều (Am 7,13), triều đại (x.
Er 4,5 ; 7,1 ; Nkm 12,22).
Tác giả thánh vịnh
145 chúc tụng Chúa rằng:
“Triều đại Ngài thiên niên vĩnh cửu,
vương quyền Ngài vạn đại trường tồn.” (Tv 145,13).
Mặc dù Ít-ra-en
luôn nhìn nhận địa vị tối cao của Thiên Chúa, nhưng khái niệm về một vương quốc
của Thiên Chúa đã phải tiến triển dần dần qua các giai đoạn. Và đến thời Tân Ước,
với lời giảng dạy của Chúa Giê-su, đặc biệt là qua những dụ ngôn, khái niệm về
một vương quốc của Thiên Chúa mới đầy đủ. Vì thế chúng ta cùng tìm hiểu xem Tân
Ước, đặc biệt là các Tin Mừng nói gì về Nước Trời hay Nước
Thiên Chúa.
B. Tân Ước
Trong Tân Ước, cả
ba từ ngữ : vương quốc, vương quyền và triều
đại đều dịch từ một danh từ Hy-lạp là ba-si-lêi-a (βασιλεία),
mà danh từ này bởi động từ ba-si-lêu-ô (βασιλευω) có nghĩa
là thống trị, cai trị, làm vua (x. Mt 2,22 ; Lc
1,33 ; Rm 6,12). Tuỳ theo ngữ cảnh, danh từ ba-si-lêi-a (βασιλεία)
có nghĩa là vương quốc (Mt 4,8 ; Mc 6,23 ;
13,8 ; Kh 16,10) ; hoặc vương quyền (x. Lc
19,12.15 ; Kh 17,12) ; hay triều đại (x. Mt 12,28).
Trong các sách Tin
Mừng, danh từ “Nước” hay “Vương quốc” thường đi liền với chữ “Trời” hay “Thiên
Chúa”, làm thành danh từ “Nước Trời” (βασιλεία τῶν οὐρανῶν) hay “Vương
quốc Thiên Chúa” (βασιλεία τοῦ θεοῦ).
1. Nước Trời
Trong Tân Ước, kiểu
nói Nước Trời (βασιλεία τῶν οὐρανῶν) xuất hiện trước tiên nơi
Thánh Gio-an Tẩy Giả khi người rao giảng rằng : “Anh em hãy sám hối, vì
Nước Trời đã đến gần” (Mt 3,2). Đó cũng là lời rao giảng của chính
Chúa Giê-su khi Người khởi đầu sứ vụ loan báo Tin Mừng (x. Mt 4,17).
Trong Tin Mừng
Mát-thêu, hạn từ Nước Trời xuất hiện khoảng 30 lần, còn Nước
Thiên Chúa thì chỉ 4 lần (x. Mt 12,28 ; 19,24 ;
21,31.43). Điều này có thể được giải thích là do ảnh hưởng từ truyền
thống Do-thái, vốn uý kính Thiên Chúa, nên người ta thường tránh nhắc đến danh
Thiên Chúa mà dùng từ Trời để thay thế.
Người Do-thái
coi Trời là nơi Thiên Chúa ngự trị (x. Tv
102,20 ; Is 63,15) và chính Chúa Giê-su cũng xác định điều này khi nói về
Chúa Cha : “Cha anh em, Đấng ngự trên trời” hoặc “Cha của Thầy, Đấng ngự
trên trời” (Mt 5,16 ; 6,9 ; 12,50 ; 18,19).
Trời không
chỉ là nơi Thiên Chúa ngự trị, Trời còn là chính
Thiên Chúa, như ông Giu-đa Ma-ca-bê trong cuộc kháng chiến chống quân Hy-lạp,
đã kêu gọi dân chúng rằng : “Chúng ta hãy kêu lên Trời,
xin Người thương đến chúng ta” , và ông tin tưởng rằng Trời sẽ
ban sức mạnh để chiến thắng địch thù (x. 1 Mcb 3,18-19 ; 2 Mcb 9,20).
Khi người ta
nói đắc tội với Trời cũng có
nghĩa là đắc tội với Thiên Chúa, như lời xưng thú của người con hoang đàng khi
gặp lại cha mình : “Thưa cha, con thật đắc tội với Trời và
với cha.” (Lc 15,21)
2. Nước Thiên Chúa
Cụm từ Nước
Thiên Chúa (βασιλεία τοῦ θεοῦ), được tác giả Mát-thêu sử dụng 4 lần,
Mác-cô 14 lần, Lu-ca hơn 40 lần, còn trong Tin Mừng Gio-an chỉ có 2 lần Chúa
Giê-su nói đến Nước Thiên Chúa với ông Ni-cô-đê-mô (Ga 3,3.5).
Một số tác giả khác trong Tân Ước cũng nói đến Nước Thiên Chúa (x.
Cv 1,3 ; Rm 14,17).
3. Nước Trời hay Nước Thiên Chúa là gì ?
Sau khi tìm hiểu về
mặt từ ngữ, chúng ta đã biết Nước Trời cũng là Nước
Thiên Chúa. Vậy, Nước Thiên Chúa là gì ? Tin Mừng
cho chúng ta biết đó là nội dung chính yếu trong những lời rao giảng của Chúa
Giê-su ; hơn nữa, sứ mạng của Chúa Giê-su là khai mở Nước Thiên
Chúa nơi trần gian này (x. Hiến chế tín lý về Giáo Hội, 3).
Nước Thiên Chúa được
khai mở qua việc Chúa Giê-su thiết lập Hội Thánh như là hạt giống và là khởi điểm
cho Nước ấy trên trần gian.
Nước Thiên Chúa phải
được phát triển và lan rộng khắp thế gian nhưng không thuộc về thế gian (x. Ga
18,36).
Nước Thiên Chúa là
một mầu nhiệm, một vương quốc siêu việt đến từ trời, nên không một ngôn ngữ nào
có thể diễn tả đầy đủ thực tại này. Chỉ có Chúa Giê-su, với phương pháp sư phạm
rất hữu dụng và cũng là nét đặc trưng trong cách giảng dạy của Người, đã giúp
các môn đệ và dân chúng khám phá ra mầu nhiệm Nước Thiên Chúa. Đó
là việc dùng dụ ngôn, tức là lối so sánh từ những sự kiện quen thuộc trong đời
sống hằng ngày, để diễn tả những khía cạnh khác nhau và ý nghĩa phong phú của Nước
Thiên Chúa. Chính Chúa Giê-su cho thấy điều đó khi hỏi rằng : Nước
Thiên Chúa giống cái gì đây ? Tôi phải so sánh Nước ấy với cái gì đây
? (Lc 13,18).
Nước Thiên Chúa có được nhìn dưới nhiều khía cạnh, xin nêu một vài khía cạnh tiêu biểu :
a. Phổ quát : Nước
Thiên Chúa được ban cho tất cả mọi người, nhưng để vào được Nước
Thiên Chúa, người ta phải hoán cải và đón nhận Lời Chúa như hạt giống được
gieo vào mảnh đất tốt, rồi sinh hoa kết trái (x. Mt 13,23).
b. Âm thầm nhưng mạnh mẽ : Nước
Thiên Chúa có sức bành trướng bên ngoài, như một hạt cải bé nhỏ trở
thành cây cao bóng cả (Mt 13,31-32 ; Lc 13,19), hay có sức biến đổi từ bên
trong, với một chút men làm dậy cả khối bột (Mt 13,33 ; Lc 13,21).
c. Giá trị cao quý hơn mọi sự
trên trần gian : Khi khám phá ra mầu nhiệm Nước Thiên Chúa người
ta sẵn sàng đánh đổi tất cả để có được Nước ấy, như dụ
ngôn kho tàng trong thửa ruộng và dụ ngôn viên ngọc
quý trong Tin Mừng Chúa nhật tuần này đã cho thấy (x. Mt 13,44-46).
d. Chúa Giê-su là hiện thân của Nước
Thiên Chúa : Chúa Giê-su không chỉ rao giảng về Nước Thiên
Chúa, mà chính Người là Nước Thiên Chúa, như Người đã
trả lời cho những người Pha-ri-sêu khi họ thắc bao giờ Nước Thiên Chúa mới đến
: “Triều đại Thiên Chúa đang ở giữa các ông.” (Lc 17,21), đó chính là Đức
Giê-su đang ở giữa họ.
Trong Kinh
Lạy Cha, Đức Giê-su dạy chúng ta cầu xin cho Nước Cha trị đến hay
là Triều đại Cha mau đến (Mt 6,10). Khi giải thích lời cầu
này, thánh Síp-ri-a-nô cho rằng Triều đại của Thiên Chúa chính
là Đức Ki-tô, thánh nhân đã viết : “Chính Đức Ki-tô là triều đại của
Thiên Chúa. Ngày ngày chúng ta mong cho triều đại ấy mau đến, chúng ta muốn cho
triều đại ấy sớm trở thành hiện thực. Bởi chưng, nếu chính Người là sự sống lại,
vì trong Người chúng ta được sống lại, thì cũng có thể hiểu chính Người là triều
đại của Thiên Chúa.” (bài đọc Kinh Sách, thứ Tư, tuần XI).
đ. Thánh Phao-lô thì dạy rằng :
“Nào anh em chẳng biết rằng những kẻ bất chính sẽ không
được Nước Thiên Chúa làm cơ nghiệp sao ? Anh em đừng lầm. Những kẻ dâm đãng, thờ
ngẫu tượng, ngoại tình, truỵ lạc, kê gian, những kẻ trộm cướp, tham lam, say
sưa rượu chè, quen chửi bới, sẽ không được Nước Thiên Chúa làm cơ nghiệp.” (1 Cr 6,9-10)
“Nước
Thiên Chúa không phải là chuyện ăn chuyện uống, nhưng là sự công chính, bình an
và hoan lạc trong Thánh Thần.” (Rm 14,17)
Kết
Như vậy, khi các
Ki-tô hữu sống những giá trị Nước Trời như Đức Giê-su đã rao giảng thì Nước Trời
đang đến và hiện diện cách sống động ngay giữa lòng trần thế.
Lời nguyện
Nguồn: tgpsaigon.net
Nguồn: Hội Đồng Giám Mục Việt Nam - hdgmvietnam.com
