12 SỰ KIỆN
NỔI BẬT CỦA VATICAN VÀ ĐỨC THÁNH CHA TRONG NĂM 2022
Ngọc Yến - Vatican News
Vatican News (22.12.2022) – Năm
2022 đánh dấu sự trở lại mạnh mẽ cuộc sống sau đại dịch. Đối với Đức Thánh Cha
và Vatican, đây cũng là năm có nhiều sự kiện. Dưới đây là 12 sự kiện nổi bật do
hãng tin Aleteia đưa ra.
Ngày 20/01: Một báo cáo liên quan đến Đức nguyên
Giáo hoàng Biển Đức XVI
Vatican bước vào năm mới với sự kiện của ngày
20/01, Đức nguyên Giáo hoàng Biển Đức XVI bị cáo buộc đã xử lý sai các vụ lạm dụng
tính dục của bốn linh mục thuộc quyền ngài khi ngài còn là Tổng Giám Mục Munich
từ năm 1977 đến năm 1982. Đức Biển Đức đã bác bỏ từng điểm những cáo buộc này
trong một tài liệu dày 82 trang.
Ba tuần sau khi tài liệu được công bố, Đức
nguyên Giáo hoàng đã viết một lá thư bày tỏ “sự xấu hổ và nỗi buồn sâu sắc” và
gửi “lời xin lỗi chân thành” đến các nạn nhân bị lạm dụng. Tuy nhiên, ngài phủ
nhận mọi điều sai trái. Ngài cũng cám ơn sự nâng đỡ của Đức Thánh Cha Phanxicô
và những người gần gũi ngài. Đức Biển Đức viết: “Nghĩ đến giờ phán xét, ân sủng
của việc trở thành một Kitô hữu trở nên rõ ràng đối với tôi. Là một Kitô hữu
cho tôi kiến thức, hơn nữa, tình bạn với vị thẩm phán của cuộc đời tôi và cho
phép tôi tự tin vượt qua cánh cửa tối tăm của tử thần.”
Ngày 25/02: Đức Thánh Cha Phanxicô thăm Đại sứ
quán Nga
Một ngày sau khi Nga xâm lược Ucraina, Đức Thánh
Cha Phanxicô đã thực hiện một cử chỉ chưa từng có. Vào ngày 25/02, ngài đã đích
thân đến Đại sứ quán Nga cạnh Tòa Thánh để gặp đại sứ Nga kéo trong nửa giờ.
“Tôi đã quyết định làm điều này sau một đêm
không ngủ, khi nghĩ đến Ucraina”, Đức Thánh Cha đã nói như vậy trong một cuộc
phỏng vấn sau đó, bày tỏ sự quan tâm sâu sắc và tin rằng phải làm một điều gì
đó để không còn nạn nhân nào nữa ở Ucraina.
Cử chỉ ngoại thường này là việc làm đầu tiên của
một chuỗi dài những lời kêu gọi hoà bình tiếp theo sau đó, và cho thấy mong muốn
của Toà Thánh có thể trở thành một trung gian hoà giải trong cuộc khủng hoảng.
Ngày 19/3: Vatican công bố Tông hiến mới về Giáo
triều
Không báo trước và trước sự ngạc nhiên của mọi
người, Đức Thánh Cha Phanxicô đã quyết định công bố Tông hiến mới về Giáo triều
Rôma vào ngày lễ Thánh Giuse. Kết quả của 9 năm làm việc, văn kiện dài 54 trang
có tựa đề “Praedicate Evangelium - Anh em hãy rao giảng Tin Mừng”
đã thay thế Tông hiến trước đó, “Pastor Bonus - Mục tử Nhân lành”,
do thánh Gioan Phaolô II ban hành năm 1988. Phần lớn nội dung của Tông hiến đã
được biết trước, vì Đức Thánh Cha đã tái cơ cấu các bộ của Giáo triều trong một
số năm dựa trên văn kiện. Ví dụ, một số bộ đã được sáp nhập như Bộ Truyền thông
vào năm 2015, hay Bộ Giáo dân, Gia đình và Sự sống vào năm 2016 hoặc Bộ Phục vụ
Phát triển Con người Toàn diện vào năm 2017. Một trong những quyết định đáng
chú ý của Đức Thánh Cha là chính ngài đứng đầu Bộ Loan báo Tin Mừng, được thành
lập trong Tông hiến, điều này cho thấy mong muốn của Đức Thánh Cha
là mang đến toàn Giáo triều và thế giới một động lực truyền giáo.
Mang lại nhiều không gian hơn cho giáo dân, Tông
hiến Praedicate Evangelium cũng xác định các giáo sĩ hoặc tu
sĩ phục vụ tại các cơ quan Tòa Thánh được bổ nhiệm với nhiệm kỳ 5 năm, và có thể
gia hạn thêm 5 năm nữa, sau đó phải trở về giáo phận nguyên quán hoặc dòng tu của
mình. Cuộc cách mạng này được cho là nhằm ngăn chặn sự phát triển các trung tâm
quyền lực ở Vatican. Và điều này không bao giờ là điều thích hợp trong Giáo Hội.
Sự thay đổi mang lại những ý tưởng mới, những khả năng mới và sự cởi mở.
Ngày 03/4: Từ Hầm thánh Phaolô ở Malta, Đức
Thánh Cha cầu nguyện cho di dân
Trong chuyến tông du nước ngoài đầu tiên trong
năm, Đức Thánh Cha Phanxicô đã chọn Malta. Theo bước chân của thánh Gioan
Phaolô II và Đức nguyên Giáo hoàng Biển Đức XVI, vào năm 1990 và 2010, đã lần
lượt đến thăm Hầm nơi Tông đồ Phaolô trú ẩn sau vụ đắm tàu, Đức Thánh Cha đã đến
cầu nguyện cho những người di cư. Ngài cũng gặp gỡ 200 người di cư tại trung
tâm tị nạn Kitô giáo ở Hal-Far, miền nam Malta. Sau chuyến đi đến Lampedusa
chín năm trước, một lần nữa ngài cảnh báo nhân loại trước nguy cơ “nền văn minh
bị đắm” khi đối diện với cuộc khủng hoảng di cư.
Ngày 03/5: Đức Thánh Cha phê bình Thượng phụ
Kirill và bày tỏ muốn thăm Moscow
“Putin không dừng lại, tôi muốn gặp ông ấy ở
Moscow” là tiêu đề của một cuộc phỏng vấn với Đức Thánh Cha được báo Người đưa
tin chiều của Ý công bố vào ngày 03/5. Cần lưu ý rằng cuộc phỏng vấn không trực
tiếp trích lời Đức Thánh Cha, nhưng cung cấp một bản tóm tắt những lời của ngài
từ một nhà báo. Trên các trang báo, Đức Thánh Cha than phiền rằng ông Putin vẫn
chưa trả lời ngài về đề nghị gặp gỡ, và đặt câu hỏi về động cơ của tổng thống
Nga khi tiến hành một cuộc chiến tàn khốc như vậy, đồng thời tự hỏi liệu sự tức
giận của Moscow có phải là do thái độ đáng ngờ của NATO hay không.
Trong một số cân nhắc, Đức Thánh Cha cũng nói rằng
ngài đã cảnh báo Thượng phụ Kirill, vị đứng đầu Giáo hội Chính thống Nga, việc
trở thành “chú giúp lễ của Putin”. Sau cuộc nối lại quan hệ lịch sử giữa Moscow
và Roma vào năm 2016, khi hai vị lãnh đạo tôn giáo gặp nhau ở Cuba, cuộc chiến ở
Ucraina đang gây ra một cuộc khủng hoảng trong quan hệ giữa Giáo hội Chính thống
và Giáo hội Công giáo. Hai đề xuất về cuộc gặp giữa Đức Thánh Cha và Thượng phụ
Kirill vào năm 2022 - tại Giêrusalem và Kazakhstan - đã không thành hiện thực.
Ngày 05/5: Lần đầu tiên Đức Thánh Cha xuất hiện
ngồi xe lăn
Vào ngày 05/5, lần đầu tiên Đức Thánh Cha xuất
hiện ngồi xe lăn khi vào Đại thính đường Phaolô VI trong buổi tiếp kiến một
nhóm nữ tu. Bị đau ở đầu gối phải, sau này Đức Thánh Cha cho biết là bị “gãy
xương nhẹ”, vị Giáo Hoàng 85 tuổi buộc phải giảm các hoạt động. Ngài đã thực hiện
các liệu pháp trị liệu. Tuy nhiên, cơn đau đã buộc ngài phải hủy một số sự kiện
trong năm và phải sử dụng xe lăn trong các chuyến đi đến Canada (cuối tháng 7),
Kazakhstan (giữa tháng 9) và Bahrain (đầu tháng 11). Bên cạnh đó, ngài đã hủy
chuyến tông du Cộng hoà Congo và Nam Sudan, và sẽ thực hiện vào đầu năm tới.
Ngày 15/5: Đức Thánh Cha phong thánh cho Charles
de Foucauld và 9 Chân phước khác
Ngày 15/5, dưới cái nắng chói chang, 45.000 tín
hữu từ khắp nơi trên thế giới tham dự Thánh lễ phong thánh đầu tiên kể từ năm
2019, vì những hạn chế do đại dịch Covid-19, buộc Giáo hội phải tạm dừng các lễ
phong thánh này một thời gian. Đức Thánh Cha đã tuyên phong mười vị tân hiển
thánh, trong đó có Charles de Foucauld, một nhân vật rất được ngài yêu quý.
Cuộc đời của cựu quân nhân Pháp này (1858-1916),
được Đức nguyên Giáo hoàng Biển Đức XVI phong chân phước năm 2005, thường truyền
cảm hứng cho Đức Thánh Cha, đặc biệt cho thông điệp Fratelli tutti của
ngài. Từ một cuộc sống phóng đãng, Charles de Foucauld đã trở lại và sống một đời
sống đức tin và truyền giáo bằng gương sáng giữa những người Tuaregs ở sa mạc
Algérie vào đầu thế kỷ 20.
Ngày 25/7: Tại Canada, Đức Thánh Cha xin người bản
địa tha thứ
Dù bị đau đầu gối, Đức Thánh Cha đã chọn thực hiện
lời hứa viếng thăm Canada vào cuối tháng 7, một cuộc hành hương “sám hối”. Chuyến
viếng thăm này đã được các cộng đồng bản địa của đất nước chờ đợi, hy vọng nhận
được lời xin lỗi từ Đức Thánh Cha về sự ngược đãi đã gây ra cho họ trong các
trường nội trú do Giáo hội điều hành từ năm 1831 đến năm 1996. Một trong những
điểm dừng chân đầu tiên của Đức Thánh Cha ở đất nước này là cầu nguyện tại
nghĩa trang Ermineskin, nơi rất có thể có hài cốt của những trẻ em bản địa.
Trong chuyến tông du đến Canada, Đức Thánh Cha
đã nhắc lại “với sự xấu hổ và rõ ràng” xin tha thứ “vì tội ác mà rất nhiều Kitô
hữu đã phạm đối với người bản địa”.
Ngày 27/8: Đức Thánh Cha tấn phong 20 tân hồng y
và triệu tập Hồng y đoàn
Ở Vatican, tháng 8 là thời gian nghỉ, nhưng cuối
tháng 8 Đức Thánh Cha quyết định tấn phong 20 tân Hồng y. Trong số đó, 16 vị dưới
80 tuổi có quyền bỏ phiếu trong Mật nghị hồng y - một trong số đó Đức Hồng Y
Baawobr người Ghana, qua đời vài tháng sau đó tại Roma. Công nghị này đã củng cố
sự gia tăng của các Hồng y châu Á, với sáu vị mới, lên 16% từ 9% vào năm 2013.
Trong khi châu Âu đã giảm 10 vị kể từ cuộc bầu chọn Đức Thánh Cha Phanxicô.
Hai ngày sau công nghị tấn phong Hồng y, Đức
Thánh Cha cũng triệu tập tất cả các Hồng y trong hai ngày họp kín để suy tư về
việc thực hiện Tông hiến mới của Giáo triều.
Ngày 27/10: Công bố tổng hợp giai đoạn cấp giáo
phận của Thượng hội đồng về hiệp hành
Một năm sau khi Thượng Hội đồng về hiệp hành được
khai mạc, Vatican đã công bố Tài liệu Làm việc cho giai đoạn châu lục. Tài liệu
dài 46 trang, được soạn thảo dựa trên 112 bản tóm tắt – trong số 114 Hội đồng
Giám mục – có ý định phục vụ như một khuôn khổ cho giai đoạn châu lục. Quá
trình chưa từng có này được cho là làm cho Giáo hội trở nên truyền giáo hơn, có
sự tham gia và chào đón hơn, đồng thời ít tập trung và giáo sĩ hơn.
Vị trí của phụ nữ và người trẻ trong Giáo hội, nỗi
đau khổ của các linh mục, những tranh luận về phụng vụ hoặc những tình huống nhạy
cảm trong đời sống của các Giáo hội địa phương, những cuộc ly hôn tái hôn, chế
độ đa thê, LGBT, lạm dụng, v.v. – bản văn không né tránh những vấn đề khó,
nhưng cũng chưa đưa ra câu trả lời. Các cuộc họp châu lục phải xem xét tài liệu
này trước khi gửi bản tổng kết để giai đoạn cuối cùng của Thượng hội đồng ở
Roma có thể bắt đầu vào tháng 10/2023.
Ngoài các cuộc họp vào tháng 10/2022, Thượng hội
đồng cũng sẽ diễn ra vào tháng 10/2024, như một phần của cùng Thượng hội đồng
nhưng được tổ chức thành 2 phiên, điều đã được Đức Thánh Cha thông báo vào
tháng 10.
Ngày 4/11: Tại Bahrain, Đức Thánh Cha ca ngợi
lòng can đảm của Đại Imam của Al-Azhar
Trong chuyến tông du nước ngoài lần thứ tư trong
năm, Đức Thánh Cha đã đến Bahrain để tham dự “Diễn đàn về Đối thoại: Đông và
Tây vì sự Chung sống của Con người”. Chuyến tông du này cũng là một cơ hội để gặp
lại “người anh em” al-Tayyeb của ngài. Năm 2019 tại Abu Dhabi, Đức
Thánh Cha đã cùng với Đại Imam ký một Tuyên bố lịch sử về Tình Huynh đệ con người
vì hoà bình thế giới và sự chung sống. Trong thời gian ở vương quốc Hồi giáo
Sunni nhỏ bé, Đức Thánh Cha cũng cám ơn Đại Imam của al-Azhar vì lời kêu gọi đối
thoại với “những người anh em Shiite”. “Hôm nay ngài đã rất can đảm khi nói về
cuộc đối thoại giữa những người Hồi giáo”, Đức Thánh Cha nói, vui mừng khi nhìn
thấy thành quả của cuộc đối thoại trong thế giới Hồi giáo.
Ngày 18/11: Bất đồng giữa Giáo triều và các Giám
mục Đức
Vatican là nơi diễn ra cuộc tranh luận sôi nổi
giữa các Giám mục Đức và các vị lãnh đạo của Giáo triều Roma về vấn đề “những
thôi thúc cải cách của Giáo hội Công giáo ở Đức”. Trong một cuộc họp, Tổng trưởng
Bộ Giám mục, Đức Hồng Y Marc Ouellet đã đưa ra nguy cơ “ly giáo” được nêu ra bởi
một số đề xuất của Đường lối Công nghị Đức, được khởi xướng vào năm 2019 để đối
phó với cuộc khủng hoảng lạm dụng. Mối quan tâm của Đức Hồng Y liên quan đến
các đề xuất bãi bỏ luật độc thân bắt buộc đối với các linh mục, việc phong chức
cho phụ nữ hoặc các đề xuất thay đổi quan điểm của Giáo hội về luân lý tính dục
hoặc về đồng tính luyến ái.
Chưa từng có tiền lệ, Vatican đã công bố tuyên bố
của Bộ trưởng Bộ Giáo lý Đức tin và của Chủ tịch Hội đồng Giám mục Đức, Đức Tổng
Giám mục Georg Bätzing.
Nguồn: vaticannews.va/vi
Nguồn: Hội Đồng Giám Mục Việt Nam - hdgmvietnam.com
